پـسـکوه پیرزهی

کلاگوران چیست؟ هشّانی کجاست؟ وجه تسمیه گر خاتونان از چه گرفته شده؟

پسکوه را بهتر بشناسید؛

دهستان پسکوه با مرکزیت پسکوه، از توابع شهرستان سیب و سوران در ضلع غربی

به حد فاصل ۵۰ کیلومتری این شهرستان که از شمال به ارتفاعات نسبتاً

بلند پَهره و شهر گُشت سراوان، از جنوب به رشته کوه بلند بیرک و شهرستان مهرستان،

از غرب به شهرستان خاش واقع شده است و البته فارغ از اضلاع چهارگانه اصلی ضلع های

فرعی نیز شایان ذکر هست که مهمترین آن ضلع جنوب شرقی که به آشار و راه مواصلاتی

مهرستان به سرباز و نیکشهر و چابهار ختم می شود و ضلع جنوب غربی به بخش ایرندگان

خاش و شمال غربی به دشت رباط و شمال شرقی به طرف سراوان می باشد.

در واقع یکی از مهمترین ویژگی های این دهستان موقعیت جغرافیایی آن هست که

نزدیکترین شاهراه اتصال سیب و سوران و مهرستان، به خاش و زاهدان، و خاش و زاهدان

به چابهار می باشد. این ویژگی فقط به راه ها محدود نمی شود بلکه به طبیعت و آب و هوا

و اقلیم منطقه نیز سرایت کرده! که سردسیر ترین نقطه استان یعنی قلّه ی تفتان خاش را

با گرمای سوزان ایرانشهر و خرما پزان سراوان گره زده و نیز رشته کوه بیرک در جنوب این

دهستان به کمک همشیره خود (تفتان) در این راستا ایفای نقش می کند که تلفیقی

در طبیعت از محصولات سردسیر چون؛ پسته، زعفران، مرکبات و محصولات گرم سیری چون

خرما، انجیر، هلو، انگور و... در خود جای داده است.
قدمت این دهستان با وجود اسناد معتبر دست از تاریخ برداشته و سر  در گریبان افسانه ها

برده! جایی که ادبیات شفاهی آن را در سینه ها حفظ کرده و همچنان در حال

نَقل و انتقال هست.

جدا از کلا گوران که سفال های منقوش و فرش بر این تپّه که به تخمین کارشناسان

به هفت هزار سال پیش برمی گردد، حکایات زیادی نقل شده

که نمونه ی آن (gar ) گر خاتونان لقب گرفته؛ ( در زبان بلوچی به گودال های

بزرگ و عمیقی که معمولا در بستر رودخانه ها  شکل گرفته باشد.

گر gar اطلاق می شود)حکایت چنین است؛ زمانی که گوران

(لشکریان متجاوز، وحشی بی دین)

از رشته کوه بیرک در حال فرود آمدن بودند و همه جا را به خاک و خون می کشیدند

و همه را قتل عام می کردند ۷ زن (خاتون ) برای حفظ عفت و حیای خود که به

دست متجاوزان و لشکریان گرفتار نشوند به طرف گَری که در نزدیکی همان آبادی

بوده فرار می کنند و خود را به داخل آن می اندازند

تا غرق شوند؛ و  این چنین می شود. و اکنون بعد از گذشت کیلومترها سال آن شهر و آبادی با نام گر

خاتونان به حیات خود ادامه می دهد.به عقیده ی بعضی از محققین این لشکر، لشکر اسکندر بو

ده زمانی که از بلوچستان می گذشته.خندق و مردمان بمپور، آکلا ، بَنجوکان، کلا

گوران و چندین نمونه دیگر از آثار و حکایات تاریخی این دهستان که در این گذر مجالش نیست و

بر همان گر خاتونان اکتفا می کنیم.قلعه پا برجای دوره قاجاریه و

بقعه ی حاجی یوسف از گواهان زنده ی تاریخی پسکوه هستند.

دهستان پسکوه با ۱۰۳ روستا و پارچه آبادی و جمعیتی بالغ بر ۱۶۲۹۷ نفر

طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵  و ۴۸۱۹ نفر

جمعیت پسکوه مرکز این دهستان می باشد.

رشته کوه بیرک به طول ۱۰۰ کیلومتر و عرض متوسط 7 کیلومتری جدا از اینکه مرز بین

شهرستان مهرستان و ایرندگان خاش با منطقه پسکوه از توابع شهرستان

سیب و سوران می باشد در تعدیل هوای منطقه نقش قابل توجهی دارد و

همچنین زیستگاه بزرگی ست برای وحوش و دیگر موجودات و جانوران از

جمله گونه ی یوز پلنگ ایرانی که در این منطقه زیست دارد.

طبیعت سرسبز و هوای فرح بخش ارتفاعات و همچنین روستاهای هشّانی،

پورینکی، بُنگر، غارهای صداکی، هشّانی و... از دور و

نزدیک گردشگران و طرفداران طبیعت را به سوی خود می کشاند.

تحقیق و نگارش؛ محمدنعیم پسکوهی

گزارش عملکرد چهار ماهه دهیاری پسکوه

دهیاری پسکوه، در ادامه خدمت رسانی و حل مشکلات مردم ، که با استقبال بیش از حد مردم مواجه و در خوب جلوه دادن چهره دهیاری در افکار و انظار عموم ، تاثیر بسزایی داشته است ، با حمایت و پشتیبانی مردم و شورای محترم اسلامی  و بخصوص با راهنمایی و حمایت بخشداری محترم بخش مرکزی ، که همیشه و در همه حال ، حامی و مشوق دهیـاری بوده است ، توانسته است این اقدامات و فعالیتها را در دیماه، بهمن، اسفند و فرودین  ماه سال 1393 و 1394، انجام دهد ( که این کارها موجب خرسندی و رضایتمندی بیش از پیش مردم از دهیاری گردیده است )

1-برداشتن بند خاکی با لودر

2-کندن بوته های درختان خشکیده لب خیابان

3-سنگ چینی جلوی بند خاکی 

4-نقشه برداری برای ادامه کار سیل بند

5-جلسه با معتمدین و فرهنگیان در خصوص مسائل و مشکلات آموزشی

6-حضور در مراسم تقدیر از دانش آموزان برتر دهستان در کانون قلم چی در سطح شهرستان و استان

7-حضور در جلسه بخشداری با حضور دهیاران بخش مرکزی

8-همکاری با اداره برق در خصوص وصل نمودن برق سالن ورزشی

9-بازدید از مناطق بکر کوه بیرک

10-نصب پرچم و بنر و پلاکاردهای ایام دهۀ فجر بر سردرب

ادارات، دهیاری و هماهنگی با ادارات روستا جهت انجام این کار

11-برگزاری مراسم جنگ شادی به مناسبت ایام پیروزی انقلاب اسلامی در11بهمن در خوابگاه شبانه روزی

شهید مطهری روستا که با استقبال بیش ازپیش مردم مواجه شد.

12-شرکت در  مراسم جنگ شادی سرسوره با حضور فرماندهی محترم سپاه شهرستان سیب و سوران

13-افتتاح سالن ورزشی پسکوه با حضور بخشدار محترم بخش مرکزی جناب  آقای درازهی

14-شرکت در مراسم جشن انقلاب روستای پورینکی

15-شرکت در راهپیمایی روز 22بهمن

16-تسطیح زمین ورزشی فوتبال

17-کار در سالن ورزشی

18-برگزاری همایش شعر استانی در دهستان پسکوه

19-افتتاح دبیرخانه دایمی همایش بیرکء واهگ

20-دیدار با خانواده شهدا با حضور مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان

21-به مناسبت 15 اسفند روز درختکاری تعدادی درخت توسط دهیاری خریداری

و در بین مردم و در پیاده روها  و درب منازل آنها کاشته شد.

22-همکاری با کمیته امداد شهرستان جهت جمع آوری کمک های مردمی

23-نشست با جوانان روستا

24-ثبت نام پلاک پستی

25-افتتاح سایت و پنل پیامکی دهیاری روستای پسکوه

26-صدور پروانه کار

27-تعریض کوچه ها و معابر