پـسـکوه پیرزهی

در ماه های گذشته وبهای بلوچ را می توان به پنج دسته مهم

تقسیم کرد که هریک به

سیاست خود می پردازند مثل تقسیمی که در عصر حاضر در منطقه حکم فرماست و در بلوچستان

رایج بوده و خواهد بود هدف این وبها شامل سیاست،اجتماعی ،اخبار،فرهنگیو عاشقانه می باشد.

سیاسی:وبهای سیاسی در واقع با غروب افتاب کارشان را آغاز می کنند و تا صبح زود و برآمدن خورشید

ادامه خواهد داشت وبهای سیاسی بلوچ آتشی که می افروختن و این اتش تا ما ه ها شعله ور خواهد بود.

پریدن روی این آتش و سیاست در مملکت ما رنگ پریدگی و زرده و بیماری به حساب می اید.در این روزگار

وبهای مثل بلوچ خان،پهره و سرزمین من کجاست کاملا در این حال گرفتارند اما وبهای مثل تفتان ایران،رازگو بلوچ،استون،ویکی لیکس ها،حق گو بلوچ،نوهان کمی در این راستا کار می کنند اما هدف اینها چیست

خاکستر نحس آن به چشم چه کسانی خواهد رفت هنگام پرداختن به بحث سیاسی و خاکستر حاصل از

این سیاستها در سر مشکلات بلوچستان در دنیای مجازی در آب روان ریختن خواهد بود تا باد یا آب

1 day ago

یا آتش شعله ور.

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان

رئیساداره حفاظت محیط زیست سراوان گفت: زیستگاه سمور

صخره‌ای یکی از گونه‌هاینادر جانوری کشور در منطقه بیرک شهرستان سراوان

شناسایی شد. به گزارشخبرگزاری فارس از زاهدان به نقل از روابط عمومی

حفاظت محیط زیست سیستان‌وبلوچستان، موسی دهقان‌نژاد اظهار داشت:

سمور صخره‌ای یکی از گونه‌هایمنحصر به فرد گوشتخوار و از تیره راسوها است.

ذوی افزود: جثه این جانور به

اندازه گربه خانگی اما کشیده و استوانه‌ای، دارای لکه‌های سفید

و پهن در بدن است که دم آن به 40 تا 50 سانتی‌متر می‌رسد.

رئیساداره حفاظت محیط زیست سراوان بیان کرد: از این گونه نادر، تصاویری

توسط دوربین‌های تله‌ای برای نخستین بار در استان ضبط شده است.

دهقان‌نژاد گفت: با توجه به اینکه این جانور تغذیه حیوانات درنده بزرگ‌تری

مثل پلنگ قرار می‌گیرد، نسل آن در حال انقراض است.

ویخاطرنشان کرد: این جانور شب شکار است و از مانده غذای دیگر جانوران و

گوشتخام و در برخی موارد از حشرات و میوه‌های درختان خودرو تغذیه می‌کند.

رئیساداره حفاظت محیط زیست سراوان افزود: منطقه حفاظت شده بیرک

سراوان به لحاظداشتن آب و هوای مناسب و متنوع و منابع غذایی فراوان از

زیستگاه‌های مهم ومناسب حیوانات نادر و کمیاب در سیستان‌و بلوچستان است

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: زیستگاه سراوان

گلیم بافی

از دیگر رشته های مهم صنایع دستی که  در بلوچستان رایجاست، گلیم بافی است.

گلیم بیشتر توسط زنان چادرنشین که دامدارند، بافته میشود که از پشم دامهای خود

برای مواد اولیه گلیم بهره می برند.

نقشهای گلیم اکثراً سنتی و بدون طرح و الگو است وبیشتر از نقش های سوزندوزی

بلوچ استفاده می شود، رنگهای مورد مصرف در مایهتیره است و رنگهای مشکی، زرشکی و قرمز و

اندکی رنگ سفید یا زرد به کار میرود.

سوزندوزی

بدون تردید سوزندوزی بلوچ را باید در زمره یکی از اصیلترین و جالب ترین رشته های صنایع دستی

کشور به حساب آورد که آوازه شهرتشبه فرسنگها دورتر از این خاک نیز رسیده و مردم بسیاری

از نقاط مختلف جهان،بلوچستان را به پشتوانه آن می شناسند. هنر ظریف و پر سابقه ای که

هیچکس بهدرستی نمی داند از چه زمانی در ایران شروع شده است. آنچه مسلم است

تقریباًتمامی زنان و دختران بلوچ که در فاصله سنی چهار تا چهل سالگی (و حتی گاهتا شصت سالگی)،

دست اندر کار آن به حساب می آیند.

در زندگی ساده و به دور از تجمل زنان بلوچ، شایدمهمترین وسیله تزئین لباس همین سوزندوزی است.

اگر از آنان بپرسید از چهزمانی پیراهن خود را سوزن دوزی می کنند، آن را وصیت پدران

خود می دانند ومانند هر هنر قومی نمی توانند منشأ آنرا تعیین کنند.

برچسب ها: صنایع دستی بلوچستانپسکوه

برچسب ها: بلوچستان در دوره صفویهپسکوه

داناود آهنگ بلوچی

پسورد:www.patoqbaloch.ir

Mana Sabza Kota.mp3

Taw Mani Delbar.mp3

Atkagan Granin Nawbat.mp3

Shanko Mani Delbar.mp3

اصغر آدینه

 

Bia Mani Dordana.zip

 

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: دانلود اهنگ های بلوچی

ادامه مطلب

جمبرا بست مروچی_فیض محمد بلوچ:



نذیر جان():





ورنا_فیض محمد بلوچ:



فیض محمد بلوچ:



فیض محمد:

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: دانلود اهنگ های بلوچی

موضوعات مرتبط: اجتماعی
برچسب ها: دانلود اهنگ های بلوچی

مفهوم گل فشان در زمینشناسی

گل فشان مخروطی است از گل که هنگامخروج گاز از لابه لای گلهای مرطوب سطح زمین شکل می‌گیرد.

پرتاب شدن سریع گلهای روان و آبکی که با حباب و صدا همراهند و معمولا سرد نیز هستند،کم‌کم مخروطی

از گل را تشکیل می‌دهد که گل فشان نامیده می‌شود. بعضی معتقداند کهگل فشانها در مناطق آتشفشانی

ایجاد می‌شوند اما تعداد زیادی از آنها در مناطقیقرار دارند که آتشفشانی نیستند . در هر حال ، گل افشانها

عارضه‌های طبیعی و مخروطیشکلی هستند که در آنها خروج گل با خروج گاز همراه است  

                   

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: گل افشانهای چابهار

 

 

 

 

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: طبیعت پاییزی تفتان

یکی از پدید های طبیعی بلوچستان گِل;فِشان های چابهار است گلفشان یکی ازعوارض زمین;شناسی است که از یک یا چند دهانه آتشفشانی تشکیل شده و بطور مداوم گل سردی ازآن به خارج پرتاب و روان شده که نظر هر بینندهای را به خود جذب میکند

 

در جنوب شرق ایران 20 گلفشان وجود دارد که مهمترین این گلفشان ها در 95 کیلومتری غرب بندر کنارک و در دشت کهیر نزدیک روستای تنگ واقع شده و دارای سه تپه گلفشان است در بلندای این تپه ها، دهانه هایی به قطر چند سانتی متر وجود دارد که از دهانه گلفشان به طور متناوب گل خاکستری رنگ از اعماق زمین که نظر هر بیننده ای را

به خود جلب می کند خارج شده و به سوی دامنه ها سرازیر میشود

گل فشانها کاربرد زیادی دارند که میتوان به استفاده از گل آنها در سفال سازی، کوزه گری، بهره برداری از گاز، گردشگری، گل درمانی و...اشاره کرد. بسیاری از مردم از گل های گل فشان برای موارد درمانی استفاده میکنند.از گل ها برای درمان بیماری های پوستی، درمان درد کمر،درد های مفاصل و... استفاده میشود

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: گل فشان های چابهار

قلعه سب در جنوب بلوچستان ودر 45 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سراوان در روستای سِب قرار دارد.

به قلعه سب (سیب) نیز گفته میشود قلعهٔ سب زیباترین و بلندترین بنای خشتی گلی کشور میباشدکه

بنای آن به دوره صفویه بر میگرد.

 

قلعه سب روی صفحه ای سنگی، صخره ای طبیعی و کم ارتفاع با مصالح عمدتا خشت خام و گل بنا شده،

قلعه سب در دو طبقه ساخته شده بود که در مجموع 10 اتاق کوچک و بزرگ دارد که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفته اند دیوار آن بیش از 30 متر ارتفاع و حدود 7 متر عرض دارد

 

معماری این بنا به گونه ای است که با افزایش ارتفاع بنا از حجم آن کاسته میشود و این امر خود

باعث ایستایی بیشتر بنا و جلوگیری از رانش دیوارهای قطور و مرتفع آن میشود. قسمت شاه نشین

با ارتفاع بیشتری، در بالای قلعه قرار گرفته و گفته میشود در حصار آن 14 برج و در ارگ آن 4 برج وجود

داشته که در زمان جنگ از بین رفته است. در وسط حیاط قلعه چاه آبى وجود دارد که دور تا دور آن

سنگ کارى شده در ضلع غربى حیاط آثارى از یک تنور براى پخت نان مورد نیاز ساکنین قلعه نیز

مشاهده مىشود

وجود درز انبساط در ساختمان اصلی قلعه و دسترسی به آب چاه در طبقه فوقانی و وجود لوله های

سفالی هدایت کننده آب و مصالح به کار رفته در آن از قبیل خشت و کاه گل و چوب درخت خرما و درهای

منبت کاری و شاه نشین از مشخصات ویژه این مجموعه است .

معماران چیره دست محلی با بهره گیری از تجربه خود برای احداث قلعه، تخم گیاهی به نام 

توتری را با گِل مخلوط کرده و ملاطی چسبناک می ساختند که وقتی خشک میشد، شدیدترین

رگبارها و بارانهای فصلی بلوچستان نیز تـوانایی شستن آن را نداشت.

 

معرفی شایسته ای از این قلعه که مرتفع ترین ، زیباترین و سالم ترین قلعه که از دوران اسلامی

در بلوچستان، باقی مانده است نشده است

قلعه سب در سال 1375 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره 1751 در فهرست

آثار ملی ایران به ثبت رسید.

نظر یادتون نره !

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: قلعه سب

قلعه ایرندگان در روستای به همین نام در شهر خاش واقع شده است ساخت قلعه به دوره قاجار برمیگردد

این قلعه مرکز فرماندهی ایرندگان و آبادی های اطراف آن بوده است

 

قلعه ایرندگان در سه طبقه و در زمینی به مساحت 564متر مربع ساخته شده که از این مقدار مساحت 

متر مربع آن حیاط مجموعه می باشد زیر بنای قلعه 728 متر مربع می باشد که از این مقدار 130 متر

مربع آن به طبقه همکف، متر مربع آن به طبقه اول و 298متر مربع آن به طبقه دوم اختصاص دارد بناهای

طبقه همکف به انبار و اصطبل و سیاه چال اختصاص یافته و دسترسی آنها از بیرون می باشد،

حیاط قلعه هم تراز طبقه اول بوده به جز قسمت مربوط به چاه آب که هم سطح طبقه همکف

می باشد و ورودی قلعه به گونه ای طراحی شده که توسط پله از تراز به طبقه اول می رسد .

دیوارهای قلعه خشتی و سقف آن از چوب می باشد معماران چیره دست محلی با بهره گیری از تجربه خود،

برای احداث قلعه تخم گیاهی به نام (توتری) را با گل مخلوط می کردند و ملاطی چسبناک می ساختند

که وقتی خشک می شد ،شدیدترین رگبارها و بارانهای فصلی بلوچستان نیز توانایی شستن آن را نداشت

به همین دلیل بعد از این همه سال بخش های زیادی از قلعه پایدار مانده است ، بر بدنه دیوارهای

قلعه و دور درها آثاری تزئینی از نوع نقش های گره چینی وجود دارد . قلعه ایرندگان در تاریخ 17 اسفند

1381 به شماره 7709 در شمار آثار ملی به ثبت رسیده است.

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: قعله ایرندگان

استاد شیرمحمد اسپندار از نوازندگان سرشناس و اسطوره موسیقی سنتی (دونلی) بلوچستان

و جهان است که طرفداران زیادی دارد استاد شیرمحمد اسپندار مشهورترین دو نلی نواز ایران و جهان است

که اجراهای مختلف در جشنواره ها و فستیوال های بزرگ توانست وی را به عنوان یکی از نوازندگانی که

سازی غیرمعمول را با توانایی غیرقابل وصف اجرا می کند به جهانیان بشناساند.

 

استاد شیر محمد اسپندار نوازنده سرشناس دونلی در سال 1310 هجری شمسی در بمپور دیده به

جهان گشود. درنوجوانی به پاکستان رفت اسپندار دونلی (جفت نی) را نزد استاد خود جمال شاه که از

دونلی زنان مشهور زمان خود بود فراگرفت با استعدادی که داشت در نخستین مسابقه دونلی نوازی که

شرکت کرد توانست مقام نخست رقابت ها را کسب کند در سال 1337 با کوله باری از تجربه به وطن

برگشته و در سال 1352 به دعوت فرح پهلوی به مسابقات موسیقی شیراز رفت. دراین مراسم نوازندگان و

خوانندگان مشهوری چون مهستی، گوگوش، داریوش و ... حضور داشتند که بعد از پایان مراسم به هر

خواننده نفر 1500 تومان جایزه دادند ولی به شیرمحمد 15 هزار تومان جایزه دادند. از آنجا به بعد دونلی

مشهورتر شد.

 

 

استاد اسپندار مفتخر به مدرک دکترای افتخاری موسیقی سنتی از دست ژاک شیراک ریس جمهور اسبق

فرانسه و نیز دیپلم افتخار نوازندگی درایران و صدها مدارک، لوح های تقدیر وجوایز ارزنده دیگر گردیده و

همچنین تندیس ایشان و اولین دونلی را در موزه تهران برای آیندگان به یادگار گذاشته اند همچنین خیابانی

در تهران به نام وی نام گذاری شده است

کشور های زیادی به استاد پیشنهادهمکاری و پول دادند تا شیرمحمد که برای پرچم کشور آنان بخواند

و هنرنمایی کند اما استاد در جواب آنان گفت : من با خود عهد کرده ام که یک وجب از خاک شهر خود بمپور

را با صد کشور خارجی عوض نکنم

موضوعات مرتبط: بلوچستاندانستنی های استان
برچسب ها: شیر محمد اسپندارپسکوه

بجّار یکی از سنت های کهن و مورد پسند مردم بلوچ است که سالیان درازیست در فرهنگ و جامعه قوم

بلوچ وجود دارد اگر بخواهیم بجار را در یک جمله بیان کنیم بجار یعنی:کمک (نقدی و غیر نقدی) به تازه داماد

در سهولت امر ازدواج.

در برخی مناطق بلوچستان به بجّار (بجّاری) نیز می گویند بجار مربوط به قشر خاصی نمی باشد بلکه

شامل همه اقشار اعم از فقیر و غنی جامعه می شود هدف از بجار تحقیر کسی نیست بلکه اهدافی

فراتر از آن دارد بجار به نوعی یک وام و قرض است که داماد در زمان دامادیش آن را دریافت میکند وبعدها

بجار را به تازه دامادهای دیگر میدهد و این چرخه همچنان ادامه دارد.

داماد که در زبان بلوچی به آن سالونک و شاه می گویند بعد از گرفتن جواب مثبت از طرف خانواده عروس

ونزدیک به مراسم عروسیش به همراه بزرگتر خود (پدر،دایی،عمو...) برای گرفتن بجار به سراغ اقوام و آشنایان

می رود هر کدام از اقوام وآشنایان متناسب با وسع مالی خود به داماد بجار میدهند ممکن است برخی کمک

نقدی (پول) وبرخی دیگر کمک غیر نقدی (گوسفند،گاو،شتر،پارچه،طلا،برنج و...) دهند در قدیم بیشتر بجار

بصورت غیر نقدی رایج بوده اما امروزه بیشتر بصورت نقدی رایج است داماد در ضمن گرفتن بجار اقوام و آشنایان

را نیز به مراسم عروسیش دعوت میکند متاسفانه امروزه این سنت پسندیده در حال کم رنگ شدن و از بین

رفتن است.

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: بجار

کلپورگان روستایی در 25 کیلومتری شهرستان سراوان و 390 کیلومتری زاهدان در جنوب شرق بلوچستان

که سفال آن نیز به همین نام شناخته میشود آنچه امروز کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده است سفال

آن است سفالی با 7 هزار سال  قدمت !

 

روستای کلپورگان با سفالینه های تاریخی ومنحصر به فرد با شهرت جهانی شاهکار اندیشه ، ذوق ،

فرهنگ و هنر زنان بلوچستان در سرزمین ایران است زنان بومی منطقه یگانه خالقان سفال کلپورگان

هستند که نسل به نسل و سینه به سینه از مادران به دختران بلوچ منتقل شده و گذشت زمان و حوادث

تاریخ نه تنها از اصالت آن کم نکرده بلکه بیش از پیش بر ارزش های هنری آن افزوده است.

 آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز نموده ویژگی های منحصر بفرد آن میباشد در ساخت

سفال تمام امور ظریف سفال توسط زنان انجام میگیرد و مردان فقط کارهایی مثل آماده کردن گل ،پختن

سفال، آوردن خاک سفال که از فاصله 2 تا 3 کیلومتری کارگاه یعنی معدن خاک رس مشکوتان تامین

میشود ، رو انجام میدن.آنچه که توجه جهانیان را در سفال کلپورگان برانگیخته است استفاده نکردن از

چرخ سفالگری در تهیه سفال و تمام سفالینه ها با روشهای سنتی ابتدایی و بدیع و به کمک دست

انجام میشود.

طرحها و نقشهای آن کاملا هندسی است و تداعی نقشهای باستانی است تــزیینــات روی سفالینه ها،

با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حکایت از راز و رمــز و

خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورها دارد. اغلب نمادها شبیه

به نقوش سفالهای ماقبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است. در سفالینه ها لعاب به کار نمی رود برای

تزیین و نقاشی از سنگ تیتوک استفاده می کنند. این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران بخش زابلی

یافت می شود و رنگ آن معمولا قهوه ای یا سیاه است. این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی که

از آن به دست میآید قهوه ای است. نکته جالب درباره سفال  های کلپورگان دسته آنها است که

این دسته ها بر خلاف سفالهای امروزی دیرتر از بخش های دیگر سفال میشکنند.

سفال کلپورگان اغلب به شکل کاسه، کوزه، جام، قدح، پارچ و لیوان قلک و ... ساخته میشود

که اغلب ظرفهای ساخته شده آن دارای سرپوش است که گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد

استفاده قرار میگیرد.

کلپورگان آنچنان که باید تبلیغ نشده اما آنقدر هویت و کیفیت منحصربفردش مشهود بوده که اکنون

در بازارهای مهم جهانی شهره است و مخاطب دارداکنون کوره های سفال پزی کلپورگان نام دومین

کارگاه سفال دنیا و تنها موزه زنده سفال را با خود یدک میکشند.

نظر یادتون نره !!

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: کلپرگان

 ای بلوچستان

                   

ای بلوچستان تویی اسرار من                       من بلوچم هر بلوچی یار من

ای بلوچستان دوای درد من                          ای بلوچستان تویی تیمار من

توتیای خاک تو در چشم من                          بوی تو درمان کند بیمار من

من بلوچم نام من تاریخ من                           جز بلوچی کم بود غمخوار من

من بلوچم مرد جنگی مرد کوچ                        می نوازد مردی ام را تار من

پیر من مرشد که بوده است در وجود                آن محمد بوده است سردار من

من مسلمانم مسلمانی کنم                          سنتان مصطفی هم یار من  

گرچه گرمی ، گرچه خشکی کرده ای              بوی خوش داری تویی گلزار من

نام حق اندر زبان جاری شده                          نام حق اندر زبان تکرار من

من مدارا می کنم با خار دل                          می رود در چشم دشمن خار من

دست یاری سوی حق نِه ای جلال                 رحتمان حق بود تیمار من

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: fg]sjhk

 

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: صنایع دستی سراوانپسکوهبلوچستان

داستان هانی وشی مرید

    هانی دختر مندو از کودکی نامزد شیخ مرید پسر مبارک است. وقتی شیخ مرید به سن

    بلوغ می رسد جوانی است برومند و از تمام جوانان زمان خود نیرومندتر- به حدی نیرومند

که از کمان او، از فرط سنگینی به جز خودش کسی قادر به رها کردن تیر نیست. هانی نیز

در سن بلوغ بین دختران طوایف بلوچ زمان خود سرآمد و یکتاست. شیخ مرید که مطابق

رسومات بلوچی به علت نامزدی با هانی حق همبازی شدن با او را در سنین کودکی ندارد

با آگاهی از محسنات اخلاقی و زیبایی هانی شیفته او می شود.

میرچاکر که سردار طایفه رند است با دیدن هانی و با وجود اطلاع قبلی از نامزدی او

با شیخ مرید به او دل میبندد. میرچاکر در صدد چاره اندیشی برمی آید و نقشه ای

طرح ریزی می کند. او در نقشه خود از قول بلو چی بهره جویی می کند

به این معنی که در یکی از مجالس بزم از حاضرین می خواهد که به میمنت این مجلس

با شکوه هر یک از آن ها قول بلوچی ادا کنند ( نوعی عهد بندی در میان بلوچ ها که

لازم الاجرا می باشد ). شیخ مرید قول می دهد که صبح پنج شنبه پس از نماز صبح

هر کس از او چیزی بخواهد بدون تامل به او خواهم بخشید. میرچاکر با استفاده از

این قول صبح پنج شنبه پس از نماز صبح عده ای لانگو را که طایفه ای از نوازندگان

و خوانندگان در بلوچستان هستند به نزد شیخ مرید می فرستد تا از او بخواهند هانی را

به عقد میرچاکر در آورد. شیخ مرید ناگزیر با تقاضای آنها موافقت می کند و پس از

این موافقت مشاعر خود را از دست می دهد

هانی نیز پس از آن که به عقد میرچاکر در می آید در تمام عمر لباس سیاه می پوشد

و تمام عمر باکره می ماند. شیخ مرید به سلک دراویش می پیوندد و به مکه می رود

و پس از مدتی طولانی به همراه گروهی از زائران به شهر و دیار خود برمی گردد.

میرچاکر در این مدت از دنیا می رود. پس از ورود شیخ مرید به شهر هیچ کس او

را نمی شناسد تا این که در مسابقه تیراندازی از کمان خود که اهالی به عنوان یادبود

در معرض نمایش گذاشته اند به سهولت تیری پرتاب میکند.صدای پرتاب تیر او به

گوش هانی و پدر و مادر شیخ مرید می رسد اما پیش از آن که بتوانند به او دسترسی

پیدا کنند شیخ مرید از شهر میرود و هیچ خبری از خود به جای نمی گذارد

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: داستانهای بلوچی

 

خاش ایران کوچک

 

من کـَنان حَمْد و ستایش آ هُدای مهربان

آ که حفظی کـُه یڃ ڌگارا شَه بلای یڃ زمان

آ که دا خرّمی ڌگارا پَه بلۏچ شهسُوار

آ که مُلک دادشاها کـُرْتی شَه پُلان بهار

من گـُشان تعریف خُواش و یڃ ملک حافظان

مُلـْکِ جیهَنـْد و بلۏچی آ سِیاد و وارثان

آ کِه یڃ مُلکا حفاظت کـَنـْتّ شَه ظلم ظالمان

آ که وَشْنامی کـُه تمامِڃن یڃ مُلـْک مردمان

شهر خُواش هسْـتـَن نماد هن چۏ کۏها استوار

هن چۏ پلان انار و هَن چۏ برنج شاله زار

چۏ به سِنـْگان رَوَئ گِنـْدَئ تـَه باگان هَنار

گِنـْدُکان پَهَْکان بَرَنـْت شَه یڃ مُلـْکا یادگار

مَهْد علم و دانش هستِن مئ وطن یڃرنـْدگان

آ که داری رۏدِڃ پُرْ آپ و مَچ کـَدَگان

جاه شـَـیْر و شاعران هستِن تمِندان مَزار

آ که هَسْتِن پُر تمدّن ؛ تـَلاران وسِنـْگ نِگار

نام یڃران گـُونـْڌڃن هستن خُواش تفتان تلار

هر چڃ مِڃوَگ تـَه بلۏ̈طـَئ دارَئ یڃ شَهْرڌگار

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: شعر بلوچی

 

 

تاریخچه باستانی بلوچستان

سرزمینی که اکنون بلوچستان نام دارد، به اسم «مکا» «مکه» مشهور بود که یونانی‌ها آن را «گدروزیا» نامیدند. در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» یا «ایرینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این کلمه با کلمه «مکا» کلمه‌ای پدید آمد که به مرور زمان به «مکران»(سرزمین باتلاق‌ها) تبدیل شد.

کلمه بلوچستان نیز از زمانی به این سرزمین اطلاق شد که بلوچ‌ها در آن سکونت کردند.در فرهنگ معین درباره قوم بلوچ آمده است:«قومی ایرانی، صحرانشین و دلیر ساکن بلوچستان، طوایف خارجی کمتر در آن ناحیه نفوذ کرده و ایشان در برابر بیگانگان مقاومت کرده‌اند.

آنان لهجه خاصی دارند که به بلوچی معروف است در تپه‌های بلوچستان آثاری به دست آمده است که تاریخ این سرزمین را به سه هزار سال پیش از میلاد می‌رساند. آنچه مسلم است، کورش هنگام لشکرکشی به هند، مکران را نیز تصرف کرد.

فردوسی در شاهنامه، ازگردان بلوچ سخن گفته است یکی از وقایع مهم بلوچستان، عبور اسکندر مقدونی از این سرزمین در هنگام بازگشت از هندوستان است که در جریان آن در اثر وجود ریگ‌های روان، بیابان‌های خشک و بی‌‌آب و سرسختی مردمان این سرزمین‌، اکثر قوای خویش را از دست داد در زمان خلافت خلیفه دوم، این سرزمین به وسیله عرب‌ها فتح و یکی از سرداران عرب به عنوان حاکم آن منصوب شد، ولی در اثر مخالفت‌ها و جنگ‌های مردم بلوچستان با وی، سرانجام این سرزمین را ترک کرد در سال 314 قمری سرزمین بلوچستان به وسیله دیلمیان فتح گردید.

در زمان حکومت سلجوقیان در کرمان، منطقه بلوچستان نیز توسط آنها اشغال و تابع کرمان شد بعد از حکومت نادر، بلوچستان اسماً جزو ایران بود، اما حکومت مرکزی تسلط کاملی بر آن نداشت. محمدشاه قاجار ایرانشهر را تصرف کرد و پس از آن تمامی نواحی ساحلی بلوچستان به مرور زیر سلطه حکومت مرکزی ایران قرار گرفت.

 

موضوعات مرتبط: بلوچستاناجتماعی
برچسب ها: تاریخچه باستانی بلوچستان

ادامه مطلب

 

      سیستان امروزی قسمت شمالی استان را دربرمی‌گیرد. در اوستا، سیستان یازدهمین سرزمینی است

که «اهورامزدا» آفریده است.

         همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه است. مورخین بنای سیستان را به گرشاسب-  یکی از نوادگان کیومرث- نسبت داده‌اند.

          این ناحیه به دلایل موقعیت خاص استراتژیکی و جغرافیایی در تمام دوره‌های تاریخی از اهمیت ویژه‌ای 

        برخوردار بوده است. سیستان در زمان هخامنشیان، منطقه‌ای آباد بود. این امر در کتیبه‌های بیستون و تخت جمشید که سیستان را یکی از ممالک شرقی داریوش ذکر کرده‌اند، منعکس شده است.

         نام سیستان، از نام اقوام آریایی «سکا» اخذ شده است. سکاها در حدود سال صد و بیست و هشت 

پیش از میلاد، سیستان را به تصرف خود در آورده و در پهنه آن استقرار یافته‌اند. نام قدیمی سیستان «زرنگا»

یا «زرنگ» بود. پس از مهاجرت «سکاها» به طرف جنوب، در زمان فرهاد دوم اشکانی گروهی از آ‌نان در زرنگ

مستقر شدند.

از این زمان به بعد زرنگ، به  نام آنان سکستان نام گرفت. شهر زرنگ فعلاً جزء‌ افغانستان است و

در محل آن روستای کوچکی به نام «نادعلی» قرار دارد. در نزدیکی آن روستا، تل بزرگی است و بر فراز آن تل،

هنوز آثار خرابه‌های ارک زرنگ و قلعه و باروی آن دیده می‌شود. لفظ زرنگ، قدیمی‌‌ترین نام سیستان و

زاولستان است که در کتیبه داریوش، زرنگا آمده است.

به عقیده محققین  «زرنگ» و «زریه» که در زبان اوستایی به نام دریاست و «دریه» در لغت هخامنشی و

«زریا» در پهلوی و «دریا» به زبان امروزی همه یک مفهوم دارند و مراد از آنها دریای «زره» یا «هامون» است.

مؤلف کتاب «حدود العالم» نیز «زرنگ» را مرکز سیستان دانسته است.

نیمروز، نام دیگر سیستان است و به معنی جنوب است. بنای بیشتر شهرهای سیستان را به

پهلوانان

اسطوره‌ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت می‌دهند. زمانی که سیستان به دست اردشیر بابکان

فتح شد،

جزو متعلقات دولت ساسانی به شمار می‌آمد. در سال بیست و سه هجری قمری، مسلمانان عرب

این سرزمین را فتح کردند، ولی در اثر نافرمانی مردم این ناحیه شورش‌های متعددی بروز کرد.

سرانجام در زمان معاویه، مردم این خطه به اطاعت کامل اعراب درآمدند و عبدالرحمان که فاتح

سیستان بود، به حکومت آنجا منصوب شد.

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: تاریخچه باستانی سیستان

ادامه مطلب

 

مدیر کل دفتر امور روستایی استانداری سیستان و بلوچستان گفت:

     اهالی روستای 'پسکوه و سرسوره' از توابع بخش مرکزی         شهرستان   سیب  بیکار این روستاها اشتغالزایی کردند. 

         'عبدالناصر مهرنیا' روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار

        داشت: دهیاری و شورای اسلامی این روستاها با تشکیل

         صندوق قرض الحسنه، اهالی این روستاها را تشویق کردند تا هر

         ماه بخشی از یارانه نقدی مازاد بر نیاز خود را در این حساب واریز کنند.

وی بیان کرد: جوانان بیکار این روستاها با دریافت وام از این صندوق، کسب

و کار ایجاد کردند و هم اکنون از محل یارانه های نقدی خود، بازپرداخت تسهیلات

دادها شده را شروع کرده اند.

 

موضوعات مرتبط: پـــــــــــسکوه
برچسب ها: سرسورهپسکوه

 

چشمه‌های آب‌گرم همراه با آبشار و آب معدنی و گوگردی در شهرستان نیکشهر استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که همواره در فصول مختلف پذیرای گردشگران است.

 

برخی از کارشناسان، گردشگری سلامت را نوعی از گردشگری می‌دانند که به منظور حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد در مدت بیش از 24 ساعت و کمتر از یکسال صورت می‌گیرد.

 

گردشگری تندرستی شامل سفر به دهکده‌های سلامت و مناطق دارای چشمه‌های آب معدنی و آب گرم برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره و تجدید قوا بدون دخالت و نظارت پزشک است.

 

 

موضوعات مرتبط: بلوچستان
برچسب ها: بلوچستاننیکشهر

ادامه مطلب

سيب پرس : مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) سیستان و بلوچستان گفت: پنج هزار نفر یتیم بدون حامی در استان چشم انتظار حمایت های مادی و معنوی خیران و نیکوکاران هستند.

موضوعات مرتبط: اجتماعی
برچسب ها: بلوچستانزندگی مردم بلوچستان

شرايط زندگي در سرزمين هاي قطبي

 حیات قطبی

در قطب شمال و جنوب ، شکار کردن یکی از اثرات مخرب بر روی حیات وحش می باشد . بسیاری از حیوانات قطبی شامل والها ، شیران دریایی و پنگوئنها برای گوشتشان شکار می شدند . قبل از روزهای روشنایی با برق ، آنها برای چربیشان نیز شکار می شدند که این چربیها برای لستفاده در چراغهای روغن سوز تبدیل به روغن می شدند . جمعیت والها از همه ، بیشتر زجر کشید و تعداد آنها بصورت مصیبت باری کاهش پیدا کرد . وقتی که بازار روغن چراغ از بین رفت ، کشتار والها برای گوشتشان ادامه پیدا کرد . در 1994 اقیانوس. اطراف قطب جنوب منطقه محافظت شده ای برای والها معین شد . بدون تهدید به شکار شدن ممکن است جمعیت والها بازسازی شود . برای این منظور انتظار چندین دهه می رود ، در هر حال این بخاطر نسبت زاد و ولد آهسته آنها می باشد.

 

موضوعات مرتبط: اجتماعی
برچسب ها: زندگی مردم قطب از نظر اقتصادیقطب از نظر خوراکقطب از نظر پوشاکقطب از نظر زندگی کردن

ادامه مطلب

 

 

موضوعات مرتبط: بهاراجتماعی
برچسب ها: خدمات گردشگری استان سیستان و بلوچستانخدمات گردشگری

گلیم‌بافی: عشایر مواد اولیه را از پشم دام‌های خود تهیه می‌نمایند. رنگ‌های مورد استفاده در گلیم عمدتاً تیره و در زمینه‌های قهوه‌ای، قرمز تیره مایل به قهوه‌ای، آبی سیر و شتری و رنگ‌های روشن مثل زرد، سبز، كرم، قرمز، سفید است و در شكل‌گیری طرح‌های بلوچی نقش به سزایی دارد.. نقوش و طرح‌ها عموماً راه‌راه، هندسی و محرمات است.دستگاه گلیم‌بافی به صورت افقی است و كمتر از دار عمودی استفاده می‌كنند و شیوه برپایی آن در سیستان با بلوچستان تفاوت دارد. یكی از انواع گلیم “سفره نان” است كه از رنگ‌های بیشتر روشن استفاده می‌شود. از بافت گلیم نوارهایی به عنوان مال‌بند، و مهار بند شتر - مانند سكه و آینه‌دوزی- نیز تولید می‌گردد كه تزیین آن بیشتر با خرمهره و صدف، منگوله‌های پشمی باقی‌مانده از مواد اولیه است. گلیم در ابعاد مختلف به عنوان زیرانداز، چادرشب، كناره، سجاده، جوال تولید می شود. 

بوریا، سبدبافی، پرده‌بافی، توتن سازی:از دیگر هنرهای دستی استان بوریا‌بافی (حصیربافی) و پرده‌بافی است. استفاده از این فن در پوشش سقف‌ها در شهر سوخته به پنج‌هزار سال پیش برمی‌گردد. اكنون نیز حصیر در مساكن بومی منطقه به وضوح قابل رویت است. مواد اولیه حصیر در منطقة بلوچستان، از نوعی درخت خرمای وحشی به نام داز كه در كنار رودخانه‌ها و مسیل‌ها می‌روید، به‌دست می‌آید. از برگ داز، انواع مختلف ظروف مایحتاج روزمره و زیرانداز در ابعاد مختلف تولید می‌گردد. گاهی جهت تزیین آن‌ها از موی بز نیز استفاده می‌شود.از عمده‌ترین تولیدات حصیری می‌توان به زیرانداز، جارو، سجاده، جای نان، صندوقچه وسایل آرایشی، لانه مرغ و انواع سبدهای حمل و نقل كالا، نگهداری خرما، پرده حصیری، پوشش سقف اشاره كرد.

زرگری:زرگری و نقره‌سازی یكی دیگر از هنرهای دستی استان است. در اثر تغییرات زمان و عوامل متعدد دیگر، نقره‌سازی، جای خود را به طلاسازی داده است. زرگرهای بلوچ از اقوام و طوایف مشخصی هستند كه علاوه بر جواهرسازی، انواع زیورآلات زنان بلوچ را با مهارت تهیه می‌كنند.زنان بلوچ مانند اغلب زنان مردم ایران از زیورهای بومی استفاده می‌كنند. زرگرهای محلی زیورهای طلا و نقره را با نقوش ساده هندسی و نمادین می‌سازند. این زیورها برای زینت سر‌و‌گردن و گوش و بینی و دست و پا استفاده می‌شود. زیورهای بلوچی بیشتر شبیه زینت‌آلات مردم پاكستان و هندوستان است. دلیلش رفت و آمد زیاد بین ساكنین بلوچستان و قسمت غربی شبه قاره هند و پاكستان است.

سفالگری:پیشینه هنر سفالگری (سفال‌سازی) با توجه به اسناد و مدارك به عصر پارینه سنگی و پیش از تاریخ به مناطق باستانی بلوچستان می‌رسد. در شهر سوخته‌ سیستان، 3200 سال قبل از میلاد، تولید سفال چشمگیر بود. از این میان سفال روستای كلپورگان حكایتی دیگر دارد.

 

سفال‌سازی در كلپورگان: این روستا در 25 كیلومتری شهرستان سراوان واقع شده است. ساخت سفال امروزه هم در این روستا به صورت كاملاً ابتدایی و به روش لوله‌ای (كُویلْ-فتیله‌ای)، بدون لعاب و با نقوش سیاه‌رنگ، توسط زنان بومی، با دست انجام می‌پذیرد. این هنر نیز مانند دیگر هنرهای منطقه، به دلیل شباهت به سفال‌های ماقبل تاریخ، از شهرت خاصی برخوردار، و طرفداران زیادی دارد. مواد اولیه آن كه دو نوع خاک است، توسط مردان تهیه می‌شودوپس از مخلوط نمودن به نسبت‌های مورد نظر، به صورت دوغاب و سپس گل درآمده و در اختیار زنان هنرمند قرار می‌گیرد. ابزار كار بسیار ابتدایی است و هر كدام نام محلی خود را داراست یكی از این ابزارها بونو (bono) گل را روی آن قرار می‌دهند. شكل آن محدب و مدور است و

برچسب ها: صنایع گردشگری استان سیستان و بلوچستانصنایع دستی

ادامه مطلب

قلعه بمپور:اين قلعه در 24 كيلومتري غرب ايرانشهر، و در جوار شهر بمپور قرار دارد. بمپور يكي از شهرهاي بسيار قديمي بلوچستان و در مسير لشكر اسكندر مقدوني قرار داشت. اين قلعه از لحاظ ساختاري تقريباً شبيه به ارگ بم است. قدمت تاريخي آن احتمالاً به دوران اشكاني و ساساني مي‌رسد. و نيز بقاياي آثار دوره اسلامي در آن ديده مي‌شود. از اين قلعه به‌ صورت مسكوني و دفاعي استفاده مي‌شد. بمپور تا سال 1233 شمسي مركز حكمراني بلوچستان بود و جنگ‌هاي زيادي در آن رخ داده است. مرمت مجدد آن در دوره قاجاريه توسط حكام محلي صورت گرفته است. در سال 1307 قلعه به توپ بسته شد و خرابي‌هاي فراواني به‌ بار آمد. قلعه بدون دروازه و داراي 2 برج است. 

قلعه سب (seb):قلعه سب واقع در روستاي سب، از بخش سيب و سوران در 45 كيلومتري جنوب غربي شهرستان سراوان قرار دارد. سب در لغت‌نامه دهخدا به معني محلِ چشمه‌ساران فراوان ياد شده است.از حاكمان قلعه مي‌توان محمد شاه را نام برد كه نسبش به شاه نعمت الله ولي مي‌رسد. به ‌دليل تصرف قلعه از طرف حكام وقت كشور در زمان محمد شاه جنگي به مدت نه شبانه روز رخ داد كه باعث تخريب قسمت‌هايي از حصار و ارگ قلعه شد. در زمان سيد غلام رسول قلعه مورد بازسازي و استفاده مجدد قرار گرفت.قلعه در دو طبقه ساخته شده و ديوار آن بيش از 30 متر ارتفاع و حدود 7 متر عرض دارد. قسمت شاه‌نشين با ارتفاع بيشتري، در بالاي قلعه قرار گرفته و گفته مي‌شود در حصار آن 14 برج و در ارگ آن 4 برج وجود داشته و در زمان جنگ از بين رفته است. وجود درز انبساط در ساختمان اصلي قلعه و دسترسي به آب چاه در طبقه فوقاني و وجود لوله‌هاي سفالي هدايت‌كننده آب و مصالح به كار رفته در آن از قبيل خشت و كاه‌گل و چوب درخت خرما و درهاي منبت‌كاري و شاه نشين از مشخصات ويژه اين مجموعه است.

قلعه مچي:قلعه يا كاخ مچي در ناحيه حوضدار در 60 كيلومتري جنوب‌غربي شهرستان زابل، حدفاصل بين شهر سوخته و تاسوكي و در قسمت راست جاده زابل-زاهدان قرار گرفته است.اين بنا در عهد صفويه تا قاجاريه، به ‌عنوان مركز حكمراني خاندان رييسي، از حاكمان محلي بوده از ويژگي‌هاي معماري اين بنا ايوان و گنبدهاي رفيع و عظيم خشت و گلي منحصر به‌فرد و پلان مربع شكل آن با تزئينات ساده چليپا و نيم ستون‌هاي گلي است. مصالح به‌كاررفته در آن چينه و خشت است. اين كاخ هرچند با توجه به عوامل جغرافيايي و سياسي متروك شده است ولي همچنان به عنوان نماد هنر معماري خشت و چينه از دوران صفوي در دشت سيستان از منزلتي ويژه برخوردار است.

قلعه رستم: در 60 كیلومتری جنوب‌غربی شهر زابل قرار دارد و در حال حاضر در اثر عوامل جوی به ویرانه‌ای تبدیل شده است.و چهار برج و دروازه‌ی ورودی آن قابل مشاهده است البته اسكلت‌بندی بسیاری از بناهای آن از جمله طاق‌ها و آب‌انبار پابرجاست و احتمال داده می‌شود چهارصد تا پانصد سال پیش متروک گردیده است. علاوه بر عامل مذكور تغییر مسیر رودخانه هیرمند نیز سبب خرابی آن شده است در این قلعه تاكنون كاوش باستان‌شناسی علمی صورت نپذیرفته اما تكه‌های سفال‌های لعابدار و بدون لعاب ریخته شده حكایت از تاریخ طولانی دارد. در حال حاضر نمای خشت و گلی آن و عظمت آن در بیابان منظره‌ای زیبا بوجود آورده است كه چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌كند.

قلعه سه كوهه:اين قلعه در 19 كيلومتري جنوب غربي زابل و 3 كيلومتري شرق جاده آسفالته زابل-زاهدان در روستاي سه كوهه از توابع بخش شيب آب زابل واقع است. سرپرسي سايكس درباره اين قلعه مي‌نويسد: سردار علي‌خان سرابندي براي همسر خود كه از خانواده سلطنتي بود، قلعه‌اي ساخته كه هنوز هم دژ معتبري به شمار مي‌رود.اين قلعه از قلعه‌هاي معتبر سيستان محسوب مي‌شود و بيش از 200 سال پيش بنا گرديده و تا كنون بناهاي ديگري به آن افزوده شده است.اين قلعه دو تپه از كل سه تپه منطقه را از آن خود كرده است.
قلعه ايرانشهر: اين قلعه بعد از قلعه بمپور از مهمترين قلعه‌هاي ايرانشهر محسوب مي‌شود.در گذشته از آن به عنوان مركز حكمراني بلوچستان استفاده مي‌شد. با توجه به اسناد به جاي مانده ناصرالدوله فرمانفرما كه در سالل 1258 هـ.ق حاكم كرمان و بلوچستان بود، پيشنهاد ساخت يک دژ نظامي بزرگ را در فهرج يا پهره (نام قديم ايرانشهر) به ناصرالدين شاه قاجار مي‌دهد.ناصرالدين شاه در سال 1264 هـ.ق با ساخت قلعه در فهرج موافقت مي‌نمايد و بدين طريق كار ساخت قلعه توسط شخصي به نام حسين معمارباشي كرماني در مدت 7 سال به اتمام مي‌رسد و “قلعه ناصريه” ناميده مي‌شود. پس از آن مركز حكمراني بلوچستان از بمپور به ايرانشهر منتقل مي‌گردد.قلعه ناصريه در زمان حكومت دوست محمدخان باركزائي به قلعه دوست محمدخان معروف مي‌شود و پس از آن اين قلعه در سال 1307 هـ.ش در اختيار نيروهاي دولتي قرار مي‌گيرد و به نام قلعه ايرانشهر شهرت مي‌يابد.قلعه با مساحتي بالغ بر 34225 مترمربع از جمله وسيع‌تريين قلعه‌هاي دوره اسلامي استان با نقشه‌اي مربع شكل به ابعاد 1858185 متر است. معماري قلعه را مي‌توان به دو قسمت تقسيم‌بندي نمود: 1. حصار قلعه 2. مجموعه فضاهاي داخلي

موضوعات مرتبط: اجتماعی
برچسب ها: قعله های استان سیستان و بلوچستانقعله ها