پـسـکوه پیرزهی

استان همسایه کرمان

تاریخچه استان کرمان

کرمان داراي قدمت تاريخي زيادي است و به گفته بعضي از مورخان و پژوهشگران سابقه سكونت و استقرار انسان در آن به هزاره چهارم قبل از ميلاد مي‌رسد و به شهادت اوراق ترايخ در طي قرون متمادي ،‌ دوران پر نشيب و فرازي را طي نموده و شاهد دگرگوني‌هاي زيادي در گذرگاههاي ترايخ حيات خويش بوده است . شهر کرمان كه از حيث قدمت تاريخي يكي از قديمي‌ترين و باسباقه‌ترين شهرهاي كشور باستاني ايران و جزو يكي از پنج شهر تاريخي اين مملكت است . به گفته «ژان اوبن» ؛ اگر كسي تاريخ اين شهر را به دقت بخواند چنان است كه همه تاريخ ايران را خوانده است . اين شهر با زباني گويا در بيان گذشته‌ها هزاران راز را در دل نهفته دارد و هر خشت آن تلخ و شيرين حوادث ديروز را بي كم و كاست همانند دفتر خاطرات به ثبت رسانده و اگر سفره دلش را باز كند ، ‌پرده از همه سختيها و خوشي‌هايي كه چشيده برخواهد داشت . شهري كه با مردم سخت كوش و شجاع آن به علت پايمردي به منظور حفظ و استقلال ، حاكميت ارضي ،‌كيان ، ‌مليت و مذهب خويش در دوران تاريخ ديرينه و سراسر افتخار اما توام با رنج ، مرارت و سختي‌هاي خويش ،‌ همواره مورد تاخت و تاز متجاوزان و حكام خودكامه قرار گرفته و در اين رهگذر علاوه بر خسارات و خرابي‌هايي كه بر ثروت ملي آن وارد آمده ، از لحاظ نيروي انساني نيز متحمل از دست دادن گروه كثيري از همه قشرهاي جامعه‌اش شده است به نحوي كه يكي از مورخان خارجي به نام «فردريچارد» در اين مورد مي‌نويسد : «اين شهر اهميت قابل ملاحظه‌اي دارد و غير از شهر تبريز كه در مرز شمال واقع است ،‌ بر هيچ شهري به اندازه اين شهر از منجنيق فلك فتنه نباريده .» همين بس كه از سال 21 هـ ق (641م) تا سال 1397 هـ ق (1977/م 1356 ه. ش) يعني در مدت 1336 سال، 272 تن حاكم بر اين سرزمين حكمراني داشته‌اند و مدتي مديد پايتخت سلسله صفاريان بوده و در مسجد جامع آن به نام امراي طاهري،‌صفاري و ساماني خطبه خوانده شده و از فراز منبر مسجد جامع همين شهر تفويض حكومت از سوي خلفاي عباسي به امراي ايران و فرمانهاي عفو و انتقال خوانده شده است . شهري كه از سال 621 تا 694 ه . ق حدود 70 سال پايتخت حكام قراختايي بوده است و فرمانروايان سلاجقه و آل مظفر بر آن حكومت كردند و آثار تاريخي مهمي از خود بجاي گذاردند . شهري كه نادرشاه افشار و عمال او هنگام تسخير آن در سال 1160 ه . ق ضمن غارت و چپاول اموال اين مردم رنجديده بسياري مردان آن را سربريده و از كله آنان مناره‌هايي ساختند . محله پامنار كه هنوز هم به همين نام خوانده مي‌شود يادگار آن فاجعه و تجديد كننده خاطرات تلخ آن جنايت تاسف انگيز مي‌باشد . مسجد پامنار كه از آثار تاريخي اين شهر است در سال (789 هـ ق/1387 م) به دستور سلطان عمادالدين احمد مظفر كه از طرف برادرش شاه شجاع (پسر امير مبارزالدين محمدمظفر) حاكم كرمان بوده در آن محله ساخته شده است . شهري كه هنوز خسارتها و زيانهاي مالي و نيروي انساني ناشي از قتل و غارت سپاهيان محمود افغان را كه در سال (1133 هجري قمري /1771م) صورت گرفت. جبران نكرده بود كه در سال (1209 هـ ق/1794 م) به علت چهارماه و نيم مقاومت دليرانه‌اش در يورش سهمگين آقا محمدخان قاجار ، مورد تهاجم و تاخت و تاز سپاهيان آن حاكم ستمگر و جبار قرار گرفت و به روايت تاريخ ،‌ ماموران وي هفت هزار و به روايتي ديگر ،20 هزار جفت (هفت من و نيم) چشمان مردم بي گناه و ستمديده اين سرزمين را از حدقه بيرون آوردند و به طور فجيعي آنان را به ديار نيستي فرستادند و گذشته از غارت اموال عمومي حدود 20 هزار نفر از زنان و دختران را به اسارت بردندو خود آن خان بي ايمان هشت هزار نفر آنها ره به سپاهيان خود بخشيد تا مورد تجاوز قرا رگيرند و يا بهاسارت برده شوند . اگر هم تعدادي از هالي باقي ماندند ، علت اين بود كه دست جلادان از كثرت و شدت خونريزي ،‌ بازماند يعني ديگر ياراي كشتن مردم را نداشتند وگرنه قطع عام به سبب ترحم بر كسي نبود . و سرانجام، ‌شهري كه در طول تاريخ در اثر حملات و زود و خوردهاي متوالي اجانب از يك سو و خشونتهاي طبيعي چون سيل، ‌زلزله ،‌ قحطي ، خشكسالي و شيوع بيماريهاي گوناگون از سوي ديگر متحمل خسارات جانبي و مالي فراوان شد كه آثار شوم آنها بر چهره شهر و مردم آن به جاي مانده است . منتها باز هم حيرت بينندگان را برمي‌انگيزد،‌ چرا كه آن از گرانبها و فراواني از سليقه و ذوق بجاي مي‌گذارد و به هنگام ضرورت نيز نشانه‌های شجاعت ،‌ پايمردي ، حوصله‌ ، بردباري ، حس تعاون ،‌ نوع پروري،‌ همدلي و همكاري براي رفع مشكلات در بين مردم آن به چشم مي‌خورد كه اين خود احياگر نام اين شهر و مردم خونگرم و نيكو خصال آن مي‌باشد .