پـسـکوه پیرزهی

منشأ شکل گیری شهرهای ایرانی

یکی از آرزوهای دیرینه ی انسان یافتن شیوه ی زیستی مناسب و مورد علاقه ی خویش بوده است .سر پنا هی امن و متنا سب با امال  و آرزوهایش .در فضایی که خانه نام دارد و در کالبد ی عظیم تر بنام شهر جای می گیرد .

تاریخ شهر نشینی و شهر سازی در ایران گویای تهولات گسترده و عمیق در مقاطع مختلف زمانی خود است که انعکاس دهنده ی مجموعه شرایط حاکم بر فضای سکونتی وزیست انسان این سرزمین از یک سو و روابط حا کم بر تنشها ی فرا منطقه ای از سوی دیگر است .

تکوین نظا م شهر نشینی و شهر سازی نیز در گرو فهمیدن و تهلیل قانون های حاکم بر چهارچوب منطقه است.استفاده ازسیستمهای اطلاعاتی مختلف در زمینه ی شناخت شهر و شهر سازی و درک این اطلاعات و قیاس آن با شهر امروزی و نوع تمدن تاثیر گذار بر شهر کمک شایانی در اصلاح کالبد شهرهای رو به رشد امروزی دارد .

در باره ی چگونگی ارزشهای شهر سازی و معماری در ایران بحث های فراوانی وجود دارد که جنبه ی توصیفی دارد و تعداد آنهایی که به جنبه ی تشریهی و پاسخ به چراها بپردازد اندک است.

شهر نشینی در فلات ایران ریشه در تاریخ تمدن این مرز و بوم دارد و سابقه ی شهر نشینی در این کشور کهن به چهار سال قبل از میلاد میرسد .در میان شهرهای کهن ایران در مسیر دگرگونیهای حیات شهر،از قانونمدیهای خاص برای انسجام کالبدی وعملکردی شهرواستخوان بندی اصلی ان برخوردار بوده است.

شهر سازی ایران دارای اعتبار و هویت ویژه بوده و تا کنون نیز آثاری از ساختار و استخوان بندی کهن آن را می توان دید.ارتباط عمیق شکل بافت فیزیکی شهر با شرایط اجتماعی،اقتصادی و سیاسی ،شرایط رشد و توسعه شهرها را هموار نموده است و مردمان در رهگذر توسعه ای درونزا و تعامل تدریجی متغیرهای گوناگون ،راههای تعادل بخشیدن به وجوه مختلف حیات جمعی خویش را آموختند.

تجربیات اخیر نشان داده است که تاثیر مداخلات فضایی چه آگاهانه و چه نا آگاهانه در سازمان فضایی شهر تا چه اندازه چهره ی کالبدی شهر را تغییر داده است .

دریافت فرایند تهول تاریخی شهر و ادراک عوامل تاثیرگذاردر آن ،سبب می گردد تا شهر،که تا کنون در هر مقطع تاریخی منطبق بر زمان خویش بوده و با استفاده از نهوه ی تفکر و داده های علمی و دستاورد های فنی عصر به خود تهول بخشیده است.

امروز شهر از نظر قانونی مورد توجه قرار گرفته واز دیدگاه برنامه ای و توسعه ای به دست فراموشی سپرده شده است .

شهر مکانی شده متشکل از تعدادی خیابان و تعدادی ساختمان متا ثر از نوعی منطقه بندی عملکردی .شهر نه به عنوان تبلور کالبدی فضایی،سازمان و تشکیلات اقتصادی سیاسی و اجتماعی فرهنگی ،بلکه به عنوان تصویری از تصوری مجرد و فردی،متاثراز ذهن معمار یا مهندس مطرح میشود.

شهر ترکیبی میگردد از مجموعه های بس پراکنده ونا منسجم با ظاهری ناآشنا در ارتباط با معماری کاملا دگرگون شده ی کهن.

شهر

واژهای که امروز به عنوان شهر شناخته شده است،سیر تهول شهرگرایی و شهرنشینی و شهرسازی است که به عنوان شار در قبل از اسلام شناخته شده بود و اکنون با گسترش و پیشرفت  شارها به شهر تغییر نام داده است.

شهر یکی از قالبهای فیزیکی روابط اجتماعی ،اقتصادی،سیاسی جامعه است و تغییراتی که در روند شهرنشینی رخ میدهد تابعی است از تغییراتی که در زندگی اجتماعی،اقتصادی و سیاسی جامعه صورت میپذیرد.